Yapay Zeka: Enerji ve Su Tüketimi Sorunu
Yapay zeka (AI), yaşamlarımızı dönüştüren ve geliştiren bir güç haline geldi. Ancak bu teknolojik ilerlemenin önemli bir çevresel etkisi de var.
Son zamanlarda, yapay zekanın enerji ve su tüketimi konusunda yaşanan tartışmalar, hem çevre bilincini artıran hem de teknoloji endüstrisinin geleceğini sorgulayan bir gündem oluşturdu.
Yapay zeka algoritmaları, milyonlarca veri noktası üzerinde işlem yaparak insan benzeri kararlar alabilirken, bu süreç büyük miktarda enerji ve su kullanımını getiriyor. Bu konu, çevreciler, teknoloji uzmanları ve akademisyenler arasında büyük bir tartışma yaratıyor. Yapay zekanın çevresel etkileri, iklim değişikliği ve sürdürülebilirlik konularında farkındalık yaratan birçok kişiyi endişelendiriyor.
Yapay zekanın çalışması için gereken enerji, özellikle veri merkezlerinde kullanılan güçlü GPU’lar, sunucular ve soğutma sistemleri nedeniyle büyük ölçüde artıyor. Haberlere göre, Google, Microsoft ve Amazon gibi teknoloji devleri, yapay zeka kaynaklı elektrik tüketimlerini karşılamak için yeni enerji yatırımlarına yöneliyor. Ancak, bazı uzmanlar, bu tüketimin abartıldığını ve daha verimli teknolojilerle azaltılabileceğini savunuyor.
Veri merkezlerinin soğutma ihtiyacı, su tüketimini de önemli ölçüde artırıyor. Son verilere göre, Google’ın veri merkezleri, Türkiye’nin su tüketiminin üçte biri kadar suya ihtiyaç duyuyor. Bu durum, özellikle su kaynaklarının kısıtlı olduğu bölgelerde endişe yaratıyor. Ayrıca, ChatGPT gibi popüler yapay zeka araçlarının her bir yanıtı için yaklaşık yarım litre su tükettiği iddia ediliyor.
Ancak, ChatGPT gibi sistemlerin her soru için 5 litre su tükettiği söylentisi doğru bilgi değil. Daha güvenilir kaynaklar, her 20-50 soru için yaklaşık yarım litre su tüketildiğini belirtiyor. Bu da, su tüketiminin, söylenenin çok altında olduğunu gösteriyor.
Bazı uzmanlar, veri merkezlerinin soğutma sistemlerinin su tüketiminin sadece bir kısmını oluşturduğunu, bu miktarın da çoğunlukla yeniden kullanıldığını veya geri dönüştürüldüğünü iddia ediyor. Ayrıca, teknoloji firmalarının su verimliliğini artırmak için çeşitli yöntemler geliştirdiği biliniyor.
Uzmanlar, yapay zekanın enerji ve su tüketimini azaltmak için acil eylem planlarına ihtiyaç olduğunu belirtiyor. Sasha Luccioni gibi yapay zeka uzmanları, sektörün daha şeffaf ve sürdürülebilir olması gerektiğini savunuyor. Ayrıca, enerji verimliliğini artırmak için yenilenebilir enerji kaynaklarına yatırım yapılması ve su kullanımının optimize edilmesi gerektiği vurgulanıyor. Green Web Vakfı’ndan Michelle Thorne, yapay zekanın çevresel etkilerini ölçmek ve azaltmak için yeni yasaların çıkarılması gerektiğini öne sürüyor.
Gelecekte, yapay zekanın enerji ve su tüketimini minimize edecek çözümlerin geliştirilmesi bekleniyor. Teknoloji şirketlerinin yenilenebilir enerjiye geçişi, daha etkili soğutma yöntemleri ve enerji verimliliği yüksek donanımlar kullanması ile çok zor olmayan ancak elbette yüksek maliyetli bir geçiş olacaktır.
Ancak, bu değişikliklerin hızla gerçekleşmesi ve yaygınlaşması için hem teknolojik hem de politik anlamda büyük adımlar atılması ve elbette sektörde daha fazla şeffaflık ve sorumluluk gerekiyor.
Yapay zeka, insanlığın geleceğini şekillendirme potansiyeline sahipken, bu teknolojinin çevresel maliyetleri ciddi bir konu olarak gündemde. Enerji ve su tüketimi konusunda daha sürdürülebilir çözümler bulunmadıkça, bu ilerlemenin bedeli doğaya ve ekonomiye yüksek olabilir. Sektörün ve ilgili kurumların bu konuda sorumluluk alması, geleceğin yapay zeka ekosisteminin daha yeşil ve kapsayıcı olmasını sağlayacaktır.
