Başlık: Yerli Malları Neden Satıldı? Söyleşisi
Metin:
Ekonomist, Gazeteci-Yazar Cem Seymen ve Ekonomist Yazar Prof. Dr. Kenan Mortan, Osmangazi Gösteri Merkezi’nde düzenlenen “Yerli Malları Neden Satıldı?” söyleşisinde yerli mallarının satılma nedenlerini tartıştılar.
Cem Seymen:
“Kamu iktisadi şirketleri, devletin şirketleri, devlete yük olduğu gerekçesiyle özelleştirildi. Ancak bu özelleştirmeler, devletin sadece iktisadi olmadığını göz ardı etti. Bu şirketler, kütüphane, yurt, kreş ve kurslar gibi toplumsal hizmetler de sağlıyordu. Özelleştirmeleri alkışladığımı utanarak söylüyorum. Özelleştirmeler, Türkiye’nin ekonomisinin kötü olduğu ve yardıma muhtaç olduğu bahanesiyle savunuldu.”
“Çaykur zarar ediyor deniliyor. Ancak Türkiye’de çayın üzerine kar yağıyor, bu da gübre veya ilaç kullanımına gerek olmadığı anlamına geliyor. Çaykur nasıl zarar edebilir? 193 ayrı ülkeden 268 ayrı ürün ithal ediyoruz. Tarım, eğitim, sağlık ve enerji gibi alanlarda özel sektörün inisiyatifine bırakılamaz.”
Kenan Mortan:
“Yerli malları haftası, sadece yerli mallarla ilgili değil, Cumhuriyet felsefesine dayanıyor. 1923’te İzmir İktisat Kongresi’nde ürünlerin yerlileşmesinden bahsedildi. Atatürk, ekonominin Türkleştirilmesi gerektiğini vurguladı.”
“1926’da Yerli Mallar Koruma Cemiyeti kuruldu. 1929’da yerli mallar tutum haftası ilan edildi. 1930’da Türkiye’nin sanayi planı hazırlandı ve üç beyaz (pamuk, şeker, un) hedefi kondu. Türkiye, Rusya’dan uzmanlar getirerek 5 yılda 6 şeker fabrikası kurdu. Türkiye, ikinci dünya savaşını açlıkla yaşamadan atlattı.”
“1983 Stanley raporu, kamu kesiminin küçülmesini önerdi. 1983’te özelleştirme yasası çıkarıldı. 40 yılda 200 kamu mülkiyeti satıldı. Özelleştirme, kamu ekonomisini şişkinlikten kurtarmak ve verimliliği artırmak için yapıldı, ancak beklenen sonuçlar elde edilemedi. Kamu istihdamında herhangi bir azalma olmadı.”
Son:
Söyleşinin sonunda Osmangazi Belediye Başkan Yardımcısı Mutlu Esendemir, konuşmacılara hediye takdim etti.
