Türkiye’de Teknik Resesyon Tartışması
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılının üçüncü çeyreğine (temmuz-eylül dönemi) ait gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) sonuçlarını açıkladı. Verilere göre, GSYH üçüncü çeyrekte %2,1 büyüdü ancak bir önceki çeyreğe göre %0,2 daraldı.
TÜİK ayrıca 2. çeyrek verilerinde de revizyona gitti. Daha önce %0,1 büyüdüğü açıklanan 2. çeyrek büyüme oranı, %0,2 daralmaya revize edildi. Böylece Türkiye ekonomisi üst üste iki çeyrek daralma kaydederek teknik olarak resesyona girmiş oldu.
Resesyon, bir ülkenin ekonomik faaliyetlerinde görülen daralmayı ifade ediyor. Teknik olarak GSYH’de iki çeyrek üst üste küçülme görülmesi resesyon olarak tanımlanıyor.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, “Türkiye’nin teknik olarak resesyona girdiği” yönündeki iddialara “Böyle bir şey söz konusu değil” yanıtını verdi.
Piyasa beklentisi, yıllık büyümenin %2,5 olacağı yönündeydi. 2024 3. çeyrekteki %2,1’lik yıllık büyüme, 2020 2. çeyrekteki pandemi etkisiyle yaşanan %9,9’luk daralmadan bu yana kaydedilen en düşük büyüme oldu.
GSYH’yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde, inşaat sektörü %9,2, finans ve sigorta faaliyetleri %6,2, tarım sektörü %4,6, gayrimenkul faaliyetleri %2,5, ürün üzerindeki vergiler eksi sübvansiyonlar %2,3, bilgi ve iletişim faaliyetleri %2,2, kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri %1,9, hizmetler %1,4 arttı. Buna karşılık diğer hizmet faaliyetleri %2,4, sanayi sektörü %2,2, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri ise %0,3 azaldı.
Sanayide finansman ortamının sıkılaşması, öncü veri olarak bir daralmaya işaret ediyordu. Ekonomistler, inşaat sektöründeki hızlı büyümenin ise deprem konutlarının yapımından kaynaklandığını değerlendiriyor.
Hanehalklarının nihai tüketim harcamaları %3,1, devletin nihai tüketim harcamaları ise %0,9 arttı. İşgücü ödemelerinin ekonomi içerisindeki payı %31,9’dan %36,4’e yükseldi, net işletme artığı/karma gelirin payı ise %47,8’den %45,1’e geriledi.
