Türkiye’nin Gelir Dağılımı: 2023 İstatistikleri
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 yılına ait Gelir Dağılımı İstatistiklerini açıkladı. İstatistikler, 2022 yılı gelirlerini temel alıyor ve hanehalkı gelirlerinin fert sayısına bölünmesiyle elde edilen eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirine dayanıyor.
En yüksek gelir grubunun (en zengin %20) geliri bir önceki yıla göre 0,7 puan artarak %48,7’ye ulaşırken, en düşük gelir grubunun (%20) geliri 0,1 puan artarak %6,1 oldu.
Gini Katsayısı 0,420 Olarak Tahmin Edildi
Gini katsayısı, gelir dağılımı eşitsizliğini ölçen bir gösterge. Bir önceki yıla göre 0,005 puan artarak 0,420 olarak tahmin edildi. Tüm sosyal transferler hariç tutulduğunda Gini katsayısı 0,488, emekli ve dul-yetim maaşı hariç diğer sosyal transferler hariç tutulduğunda ise 0,431 olarak hesaplandı.
En zengin %20’nin gelirinin, en fakir %20’nin gelirinin neredeyse 8 katı olduğu anlamına gelen P80/P20 oranı 7,9 ile sabit kaldı. En zengin %10’un gelirinin, en fakir %10’un gelirinin 13,8 katı olduğu anlamına gelen P90/P10 oranı ise 14,2’den 13,8’e düştü.
Yıllık Ortalama Gelirler
Türkiye’de yıllık ortalama hanehalkı kullanılabilir geliri %84,1 artarak 181 bin 200 TL’ye yükseldi. Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri ise %85,3 artarak 48 bin 642 TL’den 90 bin 116 TL’ye çıktı.
Tek kişilik hanehalkları, en yüksek ortalama eşdeğer fert gelirine sahipken, en düşük gelir, birden fazla çekirdek aile ve diğer kişilerden oluşan hanehalklarında görüldü.
Gelir Kaynakları
Toplam gelirde en büyük pay, %48,5 ile maaş ve ücretlere ait oldu. Ardından %22,1 ile müteşebbis geliri ve %17,6 ile sosyal transfer geliri geldi. Tarım geliri, müteşebbis gelirinin %20,5’ini, emekli ve dul-yetim aylıkları ise sosyal transferlerin %88,4’ünü oluşturdu.
İş Gelirleri
Yıllık ortalama iş gelirleri, yükseköğretim mezunlarında en yüksek, okur-yazar olmayanlarda en düşük seviyede gerçekleşti. En yüksek artış lise altı eğitimlilerde, en düşük artış okur-yazar olmayanlarda gözlemlendi.
Sektörel olarak en yüksek ortalama iş geliri hizmet sektöründe, en düşüğü tarım sektöründe elde edildi. Tarım sektöründeki yıllık ortalama iş geliri %100,9 arttı.
En yüksek ortalama iş geliri işverenlerde, en düşük yevmiyelilerde görüldü. Yevmiyelilerde yıllık ortalama iş geliri %108,1 artarken, ücretli maaşlılarda artış %80,7 olarak gerçekleşti.
Bölgesel Farklılıklar
İBBS 2. Düzey bölgeleri bazında en yüksek ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri İstanbul’da, en düşük Van, Muş, Bitlis ve Hakkari’de kaydedildi.
Yukarı ve Aşağı Gelir Gruplarındaki Değişimler
Son %10’luk gelir grubunda bulunanların %67,3’ü aynı gelir grubunda kaldı. Bir önceki yıl birinci %10’luk gelir grubunda olanların %26,4’ü gelirini yükseltirken, son %10’luk gelir grubunda bulunanların %12,1’i gelirini düşürdü.
İşgücü Katılımı
2022 yılında işsiz olanların %42,4’ü 2023 yılında çalışmaya başladı. Çalışanların %90,6’sı çalışma hayatına devam etti. İşgücüne dahil olmayanların %10,2’si işgücüne katıldı.
