Mikroplastiklerden Korunmak için Yapılabilecekler
Mikroplastiklerin tehlikelerine dikkat çeken araştırmalar, bu küçük parçacıkların iltihaplanmaya, üreme sağlığının bozulmasına ve hatta kansere neden olabileceğini gösteriyor. Peki mikroplastiklerden korunmak için neler yapılabilir? Nazarbayev Üniversitesi’nden mikroplastik araştırmacısı Dana Zhaxylykova, basit değişikliklerle korunmanın mümkün olduğunu söylüyor.
1. Plastik Şişeleri Bırakın
Plastik su şişeleri, litre başına 240 bin mikroplastik parçacığı içeriyor. Mikroplastiklerin tahmin edilenden çok daha fazla olduğunu ortaya koyan Columbia Üniversitesi’nin 2024 yılındaki araştırması, plastik şişelerde 10-100 kat daha fazla mikroplastik tespit etti.
2. Plastik Kaplarda Mikrodalga Kullanmayın
Plastik kaplarda mikrodalgada yemek ısıtmak, milyonlarca mikroplastiğin salınmasına neden oluyor. 2023 yılında yapılan bir araştırma, mikrodalga sürecinde plastik kapların her santimetrekaresinden 4,22 milyon mikroplastik ve 2,11 milyar nanoplastiğin salındığını ortaya koydu.
3. Ahşap Kesme Tahtalarını Tercih Edin
Plastik kesme tahtaları, yiyeceklere yıllık 7 ila 50 gram arasında mikroplastik bulaştırabilir. 2023 yılında yapılan bir araştırma, plastik tahtaların mikroplastiklerin önemli bir kaynağı olduğunu doğruladı.
4. Plastik Mutfak Gereçlerini Değiştirin
Zhaxylykova, plastik mutfak gereçlerinin binlerce mikroplastik salınımına neden olduğunu belirtiyor. Tahta veya metal mutfak araçlarına geçiş yapılması öneriliyor. Plastik kaplamalı tencereler ve tek kullanımlık plastik gereçler de büyük miktarda mikroplastik salıyor.
5. Kağıt Bardak ve Tabaklardan Kaçının
Kağıt bardak ve tabaklar, plastik kaplamaları nedeniyle sıcak sıvılarla temas ettiklerinde 1000 ila 1 milyar mikroplastik salabiliyor. 2020 yılında yapılan bir araştırma, sıcak suyla dolu kağıt bardakların her birinin 25 bin mikroplastik saldığını gösterdi.
6. Poşet Çay Yerine Demlik Çayı Tercih Edin
Tek bir poşet çay, milyarlarca mikroplastik salabilir. Zhaxylykova, demlik çayına geçiş yapılmasını öneriyor. Poşet çayların paketleme malzemeleri, mikroplastiklerin vücuda girmesine neden olabiliyor.
7. Plastik Ambalajlı Meyve ve Sebzelerden Uzak Durun
Plastik ambalajlar, meyve ve sebzelere mikroplastik bulaştırabiliyor. 2020 yılında yapılan bir araştırma, en çok mikroplastik içeren meyvenin elma, sebzenin ise havuç olduğunu ortaya koydu.
Bilinmeyen Etkiler
Mikroplastiklerin insan vücudu üzerindeki uzun vadeli etkileri henüz tam olarak anlaşılamadı. Ancak uzmanlar, ciddi sağlık risklerine dikkat çekiyor. Bu küçük parçacıklar, toksik metaller ve pestisitler gibi zararlı maddeleri taşıyarak insan sağlığını tehdit edebiliyor.
