İngiltere’nin iç istihbarat servisi MI5’in başkanı Ken McCallum, Ekim ayında yaptığı açıklamada Rus istihbaratının İngiltere ve Avrupa’da toplumsal kargaşa yaratmayı hedeflediğini belirtmişti. Şimdi ise, Rusya bağlantılı olduğu iddia edilen Telegram kanallarının, İngiltere’deki vatandaşları Müslümanlara ve camilere karşı şiddet eylemlerinde bulunmaları için kripto para karşılığında teşvik ettiği ortaya çıktı.
Bu kanalların, Londra’nın doğu ve güney kesimlerindeki camilere ve okullara bu ayın başlarında İslamofobik grafiti yapılmasından sorumlu tutuluyor. Grafiti içeriklerinde bazen grup isimleri yer alırken, polis olayları soruşturuyor. Bir mesajda, “Camilere en iyi grafitiyi yapanlar hareketimizden ödül alacak. 100 sterlin değerinde herhangi bir kripto para birimi verilecek,” ifadesi kullanılmış.
Aynı grupların, bomba yapım tarifleri ve 3D yazıcıyla üretilebilecek silah tasarımları paylaştığı da belirlendi. Ayrıca, bu Telegram gruplarına yönlendiren QR kodlu posterler ve bağlantılı TikTok hesapları İngiltere sokaklarında görüldü.
Son haftalarda bu grupların söyleminde kaygı verici bir değişim gözlemleniyor. Başlangıçta sadece grafitiye teşvik eden mesajlar paylaşılırken, şimdi açıkça bıçaklı saldırı çağrıları yapılıyor.
Aşırı sağ grupları izleyen Hope Not Hate adlı kuruluş, Telegram kanalları ve Rusya bağlantıları hakkındaki raporunu İngiltere terörle mücadele polisine ve İçişleri Bakanlığı’na sundu. Grup, bu ağın diğer aşırı sağcı Telegram sohbetlerinde görülen şiddet kışkırtmalarından çok daha büyük bir tehdit oluşturduğuna inanıyor. Community Security Trust (CST) ve Tell Mama gibi nefret suçlarını izleyen sivil toplum kuruluşları da, Telegram ağlarının ve Rusya bağlantılarının ciddi bir endişe kaynağı olduğunu vurguluyor.
Bu gelişmeler, İngiltere’de İslamofobik saldırıların hızla arttığı bir döneme denk geliyor. 2024 yılında İslam karşıtı saldırılar yüzde 73 oranında artış gösterdi. Geçen hafta kuzey Londra’daki bir caminin önüne bırakılan sahte bomba da toplumda korkuya yol açtı.
Bazı uzmanlar, Rusya’nın Batı Avrupa’daki toplumsal huzursuzluğu körüklemek için etnik ve dini gerilimleri alevlendiren dijital kampanyalar yürüttüğünü düşünüyor. Hope Not Hate araştırmacılarından Gregory Davis, bu Telegram ağının İngiltere’de suç işlemeye meyilli kişilerle doğrudan temas kurarak onları şiddet eylemlerine teşvik ettiğinden şüpheleniyor. Davis, “Bu ağı yönetenlerin, platform üzerinden İngiliz aşırı sağcılarıyla iletişim kurmak için çeşitli yöntemler kullandığını ve muhtemelen özel mesajlarla onları terör eylemlerine yönlendirdiğini düşünüyoruz,” dedi.
İngiltere İçişleri Bakanlığı sözcüsü, “Ulusal güvenlik hükümetin önceliğidir. Kamu güvenliğine yönelik her türlü tehdidi çok ciddiye alıyoruz. İnternetin toplumlarımızı bölmek isteyenler için güvenli bir sığınak olmasına izin vermeyeceğiz. Bu nedenle, çevrimiçi güvenlik yasasını hızla yürürlüğe koyuyoruz. Ancak yasaların yürürlüğe girmesini beklemeye gerek yok; şirketler şimdiden kullanıcılarını korumak için adımlar atmalı,” şeklinde konuştu.
İşçi Partisi milletvekili Stella Creasy, seçim bölgesi Walthamstow’un hedef alındığını belirterek, “Bu iddialar oldukça ciddi ve yabancı müdahaleye işaret ediyor. Hem çevrimiçi hem de fiziksel olarak toplumu bölmeye yönelik bir çaba olduğu ortada. Bunun yol açtığı suç dalgası, demokrasimize ve halkın güvenliğine büyük bir tehdit oluşturuyor,” dedi.
Londra’nın doğusundaki Leyton ve Wanstead bölgesinin milletvekili Calvin Bailey ise, “Bu olaylar, Rusya’nın demokrasiyi baltalamak için aşırı sağcı nefreti körükleme stratejisiyle örtüşüyor. Bölgemizin bundan etkilenmiş olması dehşet verici,” ifadelerini kullandı.
Tell Mama yöneticisi Iman Atta, söz konusu Telegram kanallarını polise bildirdiklerini belirterek, “Ramazan’a sadece birkaç gün kaldı ve Müslüman topluluklarda ciddi bir endişe hakim,” dedi.
Rusya bağlantısına dair en önemli kanıtlardan biri, Telegram gruplarından birinin yöneticisinin X platformundaki gönderisinin ekran görüntüsünü paylaşması. Görüntüde, hesabın dil ayarının Rusça ve saat diliminin Rusya ve Belarus’ta kullanılan GMT+3 olduğu görülüyor.
Ayrıca, bazı mesajlarda Kiril alfabesi kullanılması, içeriklerin Rusçadan çevrilmiş olabileceğine işaret ediyor. Gruplardaki en aktif iki kullanıcının hem İngiltere’deki aşırı sağcı sohbet gruplarında hem de Putin yanlısı ve Ukrayna karşıtı Telegram kanallarında Rusça mesajlar paylaştığı tespit edildi.
Bir grup yöneticisinin 19 Kasım’da Ukraynalılara yönelik hakaret içeren bir mesaj paylaştığı, ancak birkaç hafta sonra Sheffield veya Rotherham’da yaşayan birinden ‘yardım’ karşılığında ödeme teklif ettiği görüldü. Mesajda, “Merhaba arkadaşlar, Sheffield veya Rotherham’da olan var mı? Yardıma ihtiyacım var, ödeme yapmaya hazırım… Gerçekten yardıma ihtiyacım var,” yazıyordu.
Telegram gruplarında, “kitlesel Kur’an yakma” eylemleri hakkında açıkça tartışıldığı ve bazı kullanıcıların kundaklama, asit saldırıları ve el yapımı bombaları test ettiklerini gösteren videolar paylaştığı ortaya çıktı. Gruplar, İngiliz vatandaşlarını doğrudan yöneticilerle iletişime geçmeye teşvik ediyor.
