Doç. Dr. Yaşayanlar: “Suların Ayırdığı Şehir Bursa’da Sanayileşme ve Çevre Kirliliği”
Nilüfer Kütüphaneleri ve Tarih Vakfı’nın düzenlediği “Tarih Buluşmaları”na konuşmacı olarak katılan Doç. Dr. İsmail Yaşayanlar, Bursa’nın sanayileşme sürecinin su kaynakları ve çevre kirliliğine etkilerini anlattı.
“Suların Ayırdığı Şehir Bursa’da Sanayileşme ve Çevre Kirliliği” konulu konuşmasında Yaşayanlar, Bursa’nın bir zamanlar zengin su kaynaklarına sahip olmasına rağmen 19. yüzyılın sonlarında temiz su temininde zorluklar yaşandığını vurguladı.
Sanayileşmenin Su Kirliliğine Etkileri
Yaşayanlar, mekanizasyonun başlamasıyla kozadan ipek çekme işleminin başladığını ve Bursa’da filaturlerin kurulduğunu anlattı. Filaturlerde kozaların kazanlarda kaynatılmasıyla oluşan posaların çevre kirliliği yaratarak dereleri kirlettiğini belirtti.
Avrupa’da ipekböceği hastalığı nedeniyle Avrupalı sermayedarların da Bursa’ya gelerek filaturler kurduğunu söyleyen Yaşayanlar, üretimin artmasıyla derelerden su çekilme miktarının da yükseldiğini aktardı. 1860-1870’li yıllarda seyahatname yazarlarının Bursa’daki derelerin kıyısında oluşan kötü kokulara dikkat çektiğini belirtti.
Su Teminindeki Zorluklar ve Ormanların Yok Olması
Yaşayanlar, Bursa’nın 160’tan fazla su kaynağına sahip olduğunu fakat bu suların bilinçsizce kullanılması nedeniyle halkın içme suyu temininde zorluklar yaşadığını söyledi. Filaturlerin bir diğer çevre sorunu olarak ormanların yok olmasına neden olduğunu aktardı. Ormanların kesilmesi erozyona yol açarak su kaynaklarını olumsuz etkiledi.
Suyun Sıhhileştirilmesi
Yaşayanlar, 20. yüzyılda halk sağlığının korunması için su kaynaklarının sıhhileştirilmesinin başladığını anlattı. Suların süzülerek depolarda dinlendirildikten sonra şebekelere dağıtıldığını belirtti. Bursa’da 1905’te bir Fransız şirketine, 1909’da ise bir İtalyan şirketine sıhhi su tesisatı döşenmesi için imtiyaz verildiğini söyledi.
Katılımcıların Soruları
Yaşayanlar, konuşmasının ardından katılımcıların sorularını yanıtladı. Program yüksek ilgi gördü ve Nilüfer Belediye Başkan Yardımcısı Emre Karagöz, Yaşayanlar’a verdiği bilgiler için teşekkür etti.
