Merkez Bankası Başkanı Karahan’ın Konuşması
Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya, enflasyonun ana eğiliminde belirgin bir düşüş sağlanana ve beklentilerin hedef aralığına yaklaşana kadar sıkı para politikası duruşunun devam edeceğini bildirdi.
Enflasyon Görünümü
Çetinkaya, enflasyonun ekim ayında %48,6’ya gerileyerek mayıs ayındaki en yüksek noktasına göre azaldığını belirtti. Bankanın yıl sonu enflasyon tahminini %44 olarak açıkladı.
Enflasyonun ana eğiliminin yavaşladığını, ancak iyileştiğini kaydeden Çetinkaya, bu iyileşmenin temel mal enflasyonundaki düşüş ve hizmetler sektöründeki olumlu sinyallerden kaynaklandığını ifade etti.
2025 yılı sonunda enflasyonu %21’e indirmeyi hedeflediklerini vurguladı.
Makroekonomik Göstergeler
Çetinkaya, makroekonomik göstergelerin dezenflasyon süreciyle uyumlu ilerlediğini söyledi. Temel mal enflasyonunun düşük kaldığını ve ana eğilimdeki yavaşlamayı sürdürdüğünü belirtti.
Hizmet enflasyonunda iyileşme sinyallerinin netleştiğini ve kira dışı hizmetlerde kademeli bir iyileşme gözlemlendiğini ifade etti.
Enerji ve Gıda Fiyatları
Üçüncü çeyrekte enerji fiyatlarındaki artışın güçlendiğine dikkat çeken Çetinkaya, bunun yönetilen enerji kalemlerindeki gelişmelerden ve vergi güncellemelerinden kaynaklandığını söyledi.
Gıda tarafında ise üçüncü çeyrekteki iyileşmenin ardından ekim ayında işlenmemiş gıda grubunda yüksek fiyat artışları görüldüğünü, bunun kasım ayında da devam ettiğini belirtti.
Hizmet Enflasyonu
Çetinkaya, hizmet enflasyonunun üçüncü çeyrekte yüksek seyrettiğini ve bunun kira, eğitim ve okula dönüş etkilerinden kaynaklandığını söyledi. Okula dönüşün tamamlanmasıyla bu gruplarda fiyatların uyumlandığını ifade etti.
Hizmet fiyat dinamiklerinde kira ve kira dışı olarak ayrım yapmanın daha sağlıklı olduğunu kaydetti. Kiraların yapısal bir yönü olduğunu ve öngörülenlerden daha yüksek kaldığını, ancak kira dışı hizmetlerin daha belirgin yavaşladığını belirtti.
Kasım ayına ilişkin perakende ödeme sistemi verilerinin kira enflasyonunun son çeyrekte yavaşlayacağını gösterdiğini söyledi.
Para Politikası
Çetinkaya, para politikasındaki kararlılığın yurt içi talepte dengelenme, Türk lirasının reel değerlenmesi ve enflasyon beklentilerinde düzelme sağlayarak enflasyonun ana eğilimini düşüreceğini belirtti. Maliye politikasının daha fazla eşgüdümünün de bu sürece katkı sağlayacağını değerlendirdi.
Yurt İçi Talep
İkinci çeyrekte yurt içi talebin yıllık büyümeye katkısının belirgin şekilde azaldığını, ancak net ihracatın pozitif katkı sağladığını söyledi. Talep kompozisyonunun daha dengeli bir görünüm sergilediğini ifade etti.
Üçüncü çeyrekte de bu görünümün devam etmesini beklediklerini belirten Çetinkaya, perakende satışların bir önceki çeyreğe göre arttığını, ancak altın hariç artışın daha ılımlı olduğunu söyledi.
Hizmet üretim endeksinin de iç talepte dengelenmeye işaret ettiğini ifade etti. Firma görüşmelerinden elde edilen bilgilerin de iç talepteki yavaşlamayı doğruladığını kaydetti.
Dördüncü çeyreğe ilişkin talep göstergelerinin enflasyondaki düşüşü destekleyici seviyelere geldiğini ima ettiğini söyledi. Çıktı açığının dördüncü çeyrekte de azalarak negatif düzeylere geleceğini belirtti.
Dış Ticaret
Dış ticaret dengesindeki iyileşmenin devam ettiğini kaydeden Çetinkaya, altın ve enerji hariç bakıldığında ihracatın gücünü koruduğunu, ithalatın ise ılımlı seyrettiğini söyledi.
Enflasyon Beklentileri
Enflasyon beklentilerinin düşüşün hızı açısından önemli olduğunu belirten Çetinkaya, sıkı para politikası duruşuyla beklentilerin dezenflasyon sürecine katkı verecek şekilde oluşmasını sağlayacaklarını söyledi.
Piyasa katılımcılarının beklentilerinin görece daha düşük olduğunu ve hane halkı ile reel sektörün beklentilerindeki iyileşmenin devam ettiğini belirtti.
Üretici Enflasyonu
Üretici enflasyonunun ana eğiliminin ılımlı seyrettiğini kaydeden Çetinkaya, imalat sanayi enflasyonunun ana eğiliminin yıllık %19,7 ile üretici enflasyonunun altına düştüğünü söyledi. Bu nedenle tüketici enflasyonu üzerindeki üretici fiyat baskılarının zayıfladığını belirtti.
Sanayi Firmalarının Fiyatlama Davranışı
Sanayi firmalarının fiyatlama davranışlarında iyileşme görüldüğünü belirten Çetinkaya, yurt içi satış fiyat beklentilerinde yurt içi talep ve birim maliyet artışı bekleyen firmalar arasında fiyat artırmayı planlayanların oranının gerilediğini söyledi.
Para Politikası Politikası
Mart ayında %50’ye çıkarılan politika faizinin sekiz aydır sabit tutulduğunu belirten Çetinkaya, enflasyonun ana eğiliminde belirgin ve kalıcı bir düşüş sağlanana ve beklentiler hedef aralığına yaklaşana kadar sıkı para politikası duruşunu sürdüreceklerini söyledi.
Politika faizinin seviyesini enflasyon gerçekleşmeleri ve beklentileri göz önünde bulundurarak belirleyeceklerini kaydetti.
