Gastroenterolog Prof. Dr. Hamdi Levent Doğanay, bağırsak sağlığını olumlu veya olumsuz etkileyen besinler hakkında bilgiler verdi.
Doğanay, mide ve bağırsakların aşırı yüklenmesini önleyen ve sindirim süreçlerini destekleyen bir beslenme tarzının, sindirim sistemini rahatlattığını belirtti. “Bu amaçla, lif bakımından zengin gıdalar, probiyotik ve prebiyotik içeren besinler tercih edilmelidir. Lif, sindirim sisteminin düzenli çalışmasını sağlar ve kabızlık gibi sorunların önüne geçer. Probiyotikler, bağırsak florasının dengelenmesine yardımcı olarak sindirim sürecini kolaylaştırır. Ayrıca, yağlı ve ağır yiyeceklerden kaçınılması gerekir. Çünkü bu tür gıdalar mideyi zorlayabilir, gaz, şişkinlik ve asidite sorunlarına yol açabilir. Yemekleri yavaşça ve iyi çiğneyerek yemek de sindirim sistemini rahatlatır” dedi.
Doğanay, bağırsak sağlığına iyi gelen besinler hakkında şunları söyledi: “Bağırsak sağlığını destekleyen besinler sindirimi kolaylaştıran, bağırsak florasını dengede tutan ve sindirim sistemine zarar vermeyen gıdalardır. Lifli gıdalar (tam tahıllar, sebzeler, meyveler), bağırsak hareketlerini düzenler ve kabızlık sorununu önler. Probiyotikler (ev yoğurdu, kefir, Kimchi, lahana turşusu, Kombucha çayı, ev turşuları) bağırsak florasını destekler, faydalı bakterilerin çoğalmasını sağlar. Prebiyotikler (sarımsak, soğan, enginar, muz, yulaf) ise bu bakterilerin beslenmesini sağlar ve bağırsak sağlığını iyileştirir. Ayrıca, zeytinyağı gibi sağlıklı yağlar, iltihaplanmayı azaltarak bağırsakları korur. Su içmek, bağırsakların nemli kalmasını ve sindirimin düzgün çalışmasını sağlar.”
Doğanay, bağırsak sağlığını tehdit eden besinleri şu şekilde açıkladı: “Bağırsak sağlığını tehdit eden besinler, sindirim sistemine zarar verebilir, bağırsak florasını bozabilir ve iltihaplanmaya yol açabilir. Ağır işlenmiş gıdalar (fast food, hazır gıdalar) genellikle düşük lif içeriğiyle sindirimi zorlaştırır ve zararlı bakterilerin çoğalmasına neden olabilir. İşlenmiş et ürünleri bağırsak kanseri riskini artırır. Yüksek şekerli yiyecekler (şekerli içecekler, tatlılar) bağırsak florasında dengesizlik oluşturabilir, bağışıklık sistemini zayıflatabilir. Fazla alkol ve kafein bağırsakları tahriş edebilir, mide asidini artırabilir ve ishale yol açabilir. Ayrıca, ağır yağlı yiyecekler (kızartmalar, işlenmiş etler) sindirimi zorlaştırır ve bağırsakların sağlıklı çalışmasını engeller.”
Doğanay, bağırsakları hızlıca temizlemek için lifli gıdaların ve probiyotiklerin önemli olduğunu vurguladı. “Lif, bağırsakların düzenli çalışmasını sağlar, toksinlerin atılmasına yardımcı olur ve kabızlık gibi sorunları engeller. Ayrıca, su içmek sindirimin düzgün çalışmasına yardımcı olur ve bağırsakların temizlenmesini hızlandırır. Prebiyotik gıdalar (soğan, sarımsak, enginar) bağırsaklardaki faydalı bakterileri besler. Detoks çayları veya doğal laksatifler (aloe vera, psilyum kabuğu) bazı kişilerde bağırsakların temizlenmesine yardımcı olabilir, ancak bunlar uzun süreli kullanım için önerilmez. Egzersiz yapmak da bağırsak hareketlerini teşvik eder ve bağırsakları temizler” dedi.
Doğanay, bağırsakları çalıştıran besinlerin önemini vurguladı: “Bağırsakları çalıştıran besinlerin en önemli rolü, sindirimi düzenlemeleri ve bağırsak hareketlerini teşvik etmeleridir. Lifli gıdalar (sebzeler, meyveler, baklagiller) bağırsak kaslarının hareketini uyararak sindirimin hızlanmasını sağlar. Probiyotikler, bağırsak florasını dengeleyerek zararlı bakterilerin büyümesini engeller ve bağırsak sağlığını korur. Yeterli sıvı alımı, bağırsakların düzgün çalışmasına yardımcı olur ve dışkının yumuşamasını sağlayarak kabızlık riskini azaltır. Zeytinyağı gibi sağlıklı yağlar ise bağırsakların hareketini kolaylaştırır. Bağırsakları düzenli çalıştırmak, sindirim problemlerini engeller ve bağışıklık sistemini güçlendirir.”
Doğanay, düzensiz bağırsak sağlığının sonuçları hakkında uyarıda bulundu: “Kabızlık veya ishal gibi bağırsak hareket bozuklukları, sindirim sisteminin düzgün çalışmadığının göstergeleridir. Uzun süreli bağırsak düzensizlikleri, irritabl bağırsak sendromu (IBS), bağırsak iltihaplanma hastalıkları (Crohn hastalığı, ülseratif kolit) gibi ciddi hastalıkların gelişme riskini artırabilir. Bağırsaklardaki iltihaplanmalar, bağışıklık sisteminin zayıflamasına yol açarak vücudu hastalıklara karşı savunmasız bırakabilir. Ayrıca, kötü bağırsak sağlığı düşük enerji seviyeleri, cilt problemleri ve zihinsel sağlık sorunları (depresyon ve anksiyete) gibi ekstra sağlık problemlerine de neden olabilir.”
Doğanay, su içmenin sindirim süreci için önemini vurguladı: “Yeterli su alımı, dışkının yumuşamasını sağlar ve kabızlık gibi bağırsak problemlerinin önüne geçer. Su, bağırsaklarda toksinlerin atılmasına yardımcı olur, mide asidinin dengelenmesini sağlar ve sindirim sisteminin pürüzsüz çalışmasını destekler. Ayrıca, su içmek bağırsak florasını besler ve sağlıklı bakterilerin çoğalmasına yardımcı olur. Erişkin bir birey için günde 8-10 bardak su içmek genellikle önerilen bir miktardır, ancak bu miktar kişisel ihtiyaçlara göre değişebilir. Su, vücudun genel sağlığı için de hayati önem taşır, çünkü
