Pakistan ve İran’ın Afgan Sığınmacılara Yönelik Toplu Sınır Dışı Uygulamaları
Pakistan’ın geçtiğimiz yıl milyonlarca Afgan’ı sınır dışı etmesinin ardından İran da iki milyon sığınmacıyı ülkeden çıkarmaya hazırlanıyor.
İran’ın Sınır Dışı Planı
Tahran hükümeti, Mart 2024’e kadar yaklaşık iki milyon Afgan sığınmacıyı sınır dışı etmeyi hedefliyor. İran’da Birleşmiş Milletler verilerine göre dört milyon, İran kaynaklarına göre ise sekiz milyon Afgan sığınmacı bulunuyor.
İşgücü ve Güvenlik Endişeleri
Afgan sığınmacıların büyük kısmı, çatışmalar veya ekonomik nedenlerle İran’a kaçmıştı. İran’da Afganlar, inşaat ve tarım gibi düşük ücretli sektörlerde ucuz işgücü olarak kullanılıyordu. Ancak çoğu kaçak olarak çalışıyor ve resmi oturma izinlerine sahip değil.
İran kolluk kuvvetleri komutanı Ahmet Rıza Rada, yabancıların çalışma izni olmadan İran şirketlerinde çalışmasının yasa dışı olduğunu belirterek sığınmacıların sınır dışı edileceğini açıkladı.
Kamuoyunun Tepkisi
İran hükümetinin kararı, yüksek işsizliği kısmen Afgan sığınmacılara bağlayan kamuoyundan gelen tepkilere yanıt niteliğinde. Afganistan’da Taliban’ın iktidara gelmesiyle ülkeyi terk edip İran’a kaçanların sayısında artış yaşanmıştı.
İran’da Afganlara yönelik nefret söylemi ararken, sosyal medya nefret içerikli yorumlarla doldu. Protestolar düzenlendi ve göçmenler fiziksel saldırılara maruz kaldı.
Yeni Göçmen Yasası
İran Parlamentosu, şehir ve eyaletlerdeki göçmen sayısını nüfusun yüzde 3’ü ile sınırlayacak yeni bir göçmen yasası üzerinde çalışıyor. Yasa kabul edilirse, sınır dışıların çok daha fazla göçmeni etkilemesi bekleniyor.
Afganistan Sınırında Duvar
İran silahlı kuvvetleri, Afganistan sınırında 70 kilometre uzunluğunda bir duvar inşa edeceğini açıkladı. Ancak bu duvarın yasa dışı sınır geçişlerini ne kadar azaltacağı tartışılıyor.
