Güney Kore’de Başkan Yoon Suk Yeol’un ani sıkıyönetim ilanı, ülkenin siyasi sistemine ışık tuttu.
Güney Kore, Devlet Başkanı’nın icracı yetkilere sahip olduğu, Yarı Başkanlık Sistemi ile yönetilen temsili bir demokrasidir. Devlet Başkanı, Başbakan’ı atar, ancak Başbakan’ın Ulusal Meclis’in onayını alması gerekir.
Devlet Başkanı, doğrudan halk oyu ile beş yıllık tek bir dönem için seçilir. Ayni zamanda Kore Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetlerinin Başkomutanıdır ve icracı yetkilere sahiptir.
Ulusal Meclis, tek sandalyeli seçim bölgelerinden seçilen 253 üye ve nispi temsil yoluyla seçilen 47 üyeyle birlikte 300 üyeye sahiptir. Ana muhalefet partisi Kore Demokratik Partisi, 190 sandalyeyle Meclis’teki en büyük partidir.
Güney Kore, 1988’deki Haziran Demokratik Mücadelesi’ne kadar askeri otoriter bir rejim tarafından yönetiliyordu. Bu dönemde siyasi muhalefetin bastırılması, toplanma ve ifade özgürlüğünün kısıtlanması gibi sivil hakların rafa kaldırılması söz konusuydu.
Güney Kore tarihinde Yoon Suk Yeol, sıkıyönetim ilan eden ilk devlet başkanı olmasa da geçmişte de benzer krizler yaşanmıştır:
2017 yılında görevi kötüye kullanma ve rüşvet iddialarıyla tutuklanan Park Geun-hye, cezaevine gönderilen ilk Güney Kore Devlet Başkanı’ydı.
Park Geun-hye’nin selefi Lee Myung-bak da rüşvet ve zimmete para geçirme suçlamalarıyla gözaltına alınmıştı.
Roh Moon-hyun’un ailesi ve yardımcıları hakkında yolsuzluk iddiaları ortaya çıkarken, kendisi de rüşvet almakla suçlanmıştı.
1979 darbesinin lideri Chun Doo-hwan ve halefi Roh Tae-woo, isyan, vatana ihanet ve yolsuzluk suçlamalarıyla yargılanıp hapse atılmış, ancak daha sonra affedilmişlerdi.
