Buz Dünyalarının Gizemi Çözülüyor
Olağanüstü yüksek sıcaklıklar ve basınçlar altında oluşan benzersiz bir buz türü keşfedildi. Buz VII olarak adlandırılan bu yapı, sıra dışı hareket özellikleri sergiledi.
Fransa’daki Institut Laue-Langevin’deki (ILL) bir araştırma ekibi, suyu 6 gigapaskal basınca kadar sıkarak ve 327°C’ye kadar ısıtarak Buz VII’nin gizemli dünyasını ortaya çıkardı. Karmaşık bir kübik yapıya sahip olan Buz VII’de hidrojen atomları iç içe geçiyordu.
Bu yapının erirken nasıl davrandığını anlamak için bilim insanları “quasi-elastic neutron scattering” (QENS) adlı bir teknik kullandılar. Bu yöntemle moleküllerin hem yer değiştirme hem de dönme hareketlerini analiz ettiler.
Beklenmedik bir şekilde, Plastik Buz VII içindeki moleküller serbestçe dönmeyerek adım adım hareket ediyordu. Hidrojen bağlarının kırılıp yeniden oluşması nedeniyle bu olağan dışı hareketin meydana geldiği düşünülüyor.
Bu buz türünün Neptün ve Jüpiter’in uydusu Europa gibi uzak buzlu dünyalarda bir zamanlar var olmuş olabileceği tahmin ediliyor. Keşif, uzayda oluşan buz türlerini ve gezegenlerin evrimini anlamada çok önemli.
Gelecekteki araştırmalar, Plastik Buz VII’nin nasıl oluştuğunu ve daha yüksek sıcaklık ve basınçlarda süperiyonik faz adı verilen başka bir egzotik su formuna dönüşüp dönüşmediğini inceleyecek. Bu geçişin sürekli mi yoksa keskin mi gerçekleştiğinin belirlenmesi büyük önem taşıyor.
