Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) 2024 Küresel Hepatit Raporu, hepatit B ve C enfeksiyonlarının küresel sağlık sorunlarına olan etkisini gözler önüne seriyor. Rapora göre, her gün dünya genelinde 3 bin 500 kişi bu hastalıklar nedeniyle yaşamını yitiriyor. Bu rakam, hem bireylerin sağlığı hem de toplumların sağlık sistemlerinin karşılaştığı ciddi bir meydan okumayı işaret ediyor.
Hepatit B ve C, karaciğerde ciddi hasara yol açabilen virüslerdir. Özellikle kronikleşen vakalarda, karaciğer sirozu ve karaciğer kanseri gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilirler. Bu virüsler, kan veya vücut sıvıları yoluyla bulaşabilir ve belirtiler bazen yıllarca ortaya çıkmayabilir. Bu nedenle, hastalığın farkında olmadan birçok insan risk altında olabilir.
DSÖ’nün raporu, hepatit B ve C enfeksiyonlarının yaygınlığının ve etkilerinin azaltılması için acil eylem çağrısında bulunuyor. Özellikle düşük ve orta gelirli ülkelerde, bu enfeksiyonlarla mücadele etmek için daha fazla kaynağa ve stratejiye ihtiyaç duyulmaktadır. Aşıların yaygınlaştırılması, tarama ve tedavi hizmetlerinin erişilebilirliğinin artırılması, enfeksiyonun yayılmasını önleme ve sağlık eşitsizliklerini azaltma açısından kritik öneme sahiptir.
Rapor ayrıca, toplumları bilinçlendirmek ve eğitmek, risk faktörlerini azaltmak ve enfeksiyonun yayılmasını önlemek için toplumsal ve politik destek sağlamanın önemini vurgulamaktadır. Ayrıca, sağlık sistemlerinin güçlendirilmesi ve kaynakların etkin bir şekilde dağıtılması da önemli bir adımdır.
Hepatit B ve C enfeksiyonlarının yayılmasını önlemek ve etkilerini azaltmak, küresel sağlık topluluğunun ortak bir çabası gerektirir. DSÖ’nün raporu, bu sorunun ciddiyetini vurgulayarak, uluslararası işbirliğini ve kaynakların doğru kullanımını teşvik etmektedir.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından yayımlanan “2024 Küresel Hepatit Raporu”, viral hepatit nedeniyle yaşanan ölümlerin artış gösterdiğini belirtiyor. Rapora göre, hepatit nedeniyle yılda 1,3 milyon kişinin yaşamını yitirdiği ifade ediliyor. Ayrıca, hepatitin dünya genelinde bulaşıcı hastalıkların ölümlerinde ikinci en büyük sebep olduğu vurgulanıyor.
Rapora göre, DSÖ’nün 187 ülkeden aldığı verilere dayanarak, viral hepatit nedeniyle ölüm sayısının 2019’da 1,1 milyondan 2022’de 1,3 milyona yükseldiği tespit edilmiştir. Bu ölümlerin yüzde 83’ünün hepatit B, yüzde 17’sinin ise hepatit C’den kaynaklandığı belirtilmiştir. Ayrıca, her gün dünya genelinde viral hepatit nedeniyle 3 bin 500 kişinin yaşamını yitirdiği bildirilmiştir.
Raporda, 2022’de hepatit B ile 254 milyon kişinin, hepatit C ile ise 50 milyon kişinin yaşadığı tahmin edilmektedir. Kronik hepatit B ve C enfeksiyonlarının yarısının 30-54 yaş arasındaki kişilerde, yüzde 12’sinin ise 18 yaş altı çocuklarda olduğu ifade edilmiştir.
Hafif bir düşüş olsa da raporda, 2019’da 2,5 milyon olan yeni enfeksiyon sayısının 2022’de 2,2 milyona gerilediği belirtilmiştir. Her gün 6 binden fazla kişiye viral hepatit bulaştığına dikkat çekilmiştir.
Teşhis ve tedavi konusunda ise yetersizlikler vurgulanmıştır. Dünya genelinde kronik hepatit B enfeksiyonuna sahip kişilerin yalnızca yüzde 13’üne teşhis konulduğu ve yaklaşık yüzde 3’üne antiviral tedavi uygulandığı bildirilmiştir. Hepatit C hastalarının ise yüzde 36’sına teşhis konulduğu ve yüzde 20’sinin tedavi gördüğü belirtilmiştir.
Raporda, 2030’a kadar kronik hepatit B ve C ile yaşayan kişilerin yüzde 80’inin tedavi edilmesine yönelik küresel hedeflerin çok altında kalındığı ifade edilmiştir. Bununla birlikte, 2019’dan bu yana tanı ve tedavi kapsamında hafif ama tutarlı bir iyileşme olduğu belirtilmiştir.
Hepatitin dağılımı bölgesel olarak farklılık göstermektedir. Afrika’da yeni hepatit B enfeksiyonlarının yüzde 63’ünün görüldüğü belirtilirken, Batı Pasifik Bölgesi’nde hepatit B ölümlerinin yüzde 47’sinin olduğu ve teşhis konulan kişiler arasında tedavi oranının yetersiz olduğu vurgulanmıştır.
Raporda ayrıca, viral hepatit hastalığının 2030’a kadar eliminasyonu için test ve teşhise erişimin genişletilmesi ile yenilikçi finansmanın harekete geçirilmesi gerektiği önerileri bulunmaktadır.
DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, raporun endişe verici bir tablo çizdiğini belirterek, hepatit enfeksiyonlarının önlenmesinde ilerleme olmasına rağmen teşhis ve tedavideki eksiklikler nedeniyle ölümlerin arttığını ifade etmiştir. DSÖ, ülkelerin teşhis ve tedavi için tüm araçları kullanmalarını desteklemekte ve bu eğilimi tersine çevirmek için çaba göstermektedir.
