Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Çin Halk Cumhuriyeti (Çin) arasındaki teknoloji sektöründeki gerilim, son yıllarda artan güvenlik endişeleri ve veri gizliliği sorunları nedeniyle derinleşmektedir. Bu gerilim, iki ülke arasında teknoloji ürünleri ticaretine ve küresel teknoloji piyasasına yeni zorluklar getirmektedir.
Özellikle son seçimlerin ardından her iki ülke arasında karşılıklı stratejik engelleme ve kısıtlama hamleleri, teknoloji sektörünü de zora sokmaktadır. ABD ve Çin arasındaki teknoloji gerilimi, ABD’nin Çinli teknoloji devlerine yönelik engelleme kararlarıyla daha da tırmanmaktadır. Huawei ve TikTok gibi büyük Çinli şirketler, ABD’nin getirdiği kısıtlamalar nedeniyle faaliyetlerinde ciddi zorluklarla karşı karşıyadır. Bu engellemeler, iki ülke arasındaki ticaret ve teknoloji ilişkilerini olumsuz etkilemektedir.
ABD, Çin’deki teknoloji şirketlerine yönelik güvenlik endişeleri ve veri güvenliği konuları nedeniyle katı düzenlemeler uygulamaktadır. Bu durum, Çinli teknoloji şirketlerinin ABD pazarına girişini zorlaştırmakta ve bazı şirketlerin ABD’de faaliyet göstermesini engellemektedir. Özellikle Huawei ve ZTE gibi büyük Çinli teknoloji firmaları, ABD’nin getirdiği kısıtlamalar nedeniyle zorluklar yaşamaktadır.
Çin de ABD teknoloji ürünlerine karşı benzer kısıtlamalar getirmiştir. Bu durum, iki ülke arasındaki ticaret hacminin azalmasına ve ekonomik ilişkilerin gerilmesine yol açmıştır. Çin’in bu misilleme politikaları, Amerikan teknoloji şirketlerinin Çin pazarındaki faaliyetlerini zorlaştırmakta ve bu şirketlerin alternatif pazarlara yönelmesine neden olmaktadır.
Bu gerilim, teknoloji sektöründeki şirketlerin stratejilerini yeniden değerlendirmelerine neden olmaktadır. Şirketler, güvenlik ve veri koruma endişeleri nedeniyle yeni stratejiler geliştirmekte ve alternatif pazarlara yönelmek zorunda kalmaktadır. Ayrıca, küresel teknoloji piyasasında rekabetin artması ve yeni teknolojik gelişmelerin yavaşlaması gibi etkiler de gözlemlenmektedir.
Güvenlik endişeleri ve veri güvenliği gerekçesiyle, Huawei’in donanım ve yazılım ürünlerinin ABD pazarına girişi sınırlandırılmıştır. Ayrıca, bazı tedarikçilerin Huawei ile işbirliği yapması yasaklanmıştır. Bunun yanı sıra, Huawei’nin 5G ağlarının ABD’de kullanımı da engellenmiştir. Bu kararlar, Huawei’nin ABD pazarında faaliyet göstermesini büyük ölçüde zorlaştırmaktadır.
Bununla birlikte ABD, TikTok’un kullanıcı verilerinin güvenliğini ve gizliliğini tehdit ettiği gerekçesiyle, şirketin ABD’de satışını ve işletimini durdurma kararı aldı. TikTok, ABD’de kullanıcı verilerini Çin’deki ana şirketi ByteDance’ın sunucularına gönderdiği için bu karar alınmıştır. Bu durum, TikTok’un ABD pazarındaki varlığını tehdit etmekte ve şirketin kullanıcı verilerini koruma politikalarını yeniden gözden geçirmesine neden olmaktadır.
ABD Senatosu’nun geçtiğimiz ay onayladığı ve önceki Başkan Joe Biden’in imzaladığı yeni bir yasa, TikTok’un sahibi olan Çinli ByteDance firmasına, ABD’deki operasyonlarını satmasını veya yasaklanmasını gerektiriyor. Bu yasa, Amerikalı kullanıcıların kişisel verilerinin Çin hükümetine geçmesini engellemeyi amaçlıyor.
TikTok, bu yasanın Amerikan Anayasası’nın 1. Maddesi’ndeki ifade özgürlüğüne ve ABD’nin “açık internet” politikasına aykırı olduğunu savunarak, iptali için temyiz mahkemesine başvurmuştu. Ancak mahkeme, TikTok’un başvurusunu reddetti.
Yakın zamanda ise TikTok ve ByteDance’ın davayı Yüksek Mahkeme’ye taşıyacağı açıklandı. Ancak mahkemenin davayı ele alıp almayacağı belli değil.
Şirket yaptığı açıklamada, iki şirketin davayı Yüksek Mahkeme’ye götürmeye hazırlandığını belirterek, Mahkeme’nin “Amerikalıların ifade özgürlüğü hakkını koruma konusunda köklü bir tarihi geçmişe sahip olduğunu” ifade etti.
Çin Devlet Piyasa Düzenleme Kurulu (SAMR), Nvidia’nın antitröst yasa ihlalleri nedeniyle bir soruşturma başlattı. Bu hamle, ABD’nin Çinli teknoloji devlerine yönelik son kısıtlamalarına karşı bir yanıt olarak görülüyor ve iki ülke arasındaki teknoloji gerilimini daha da tırmandırıyor.
Çin, merkezi ABD Santa Clara’da bulunan teknoloji devi Nvidia’ya yönelik antitröst yasa ihlalleri nedeniyle bir soruşturma başlattı. Bu soruşturma, Çin’in ABD’ye yönelik son kısıtlamalarına karşı verdiği bir tepki olarak değerlendiriliyor. Soruşturma, Nvidia’nın 2019 yılında İsrailli donanım tasarımcısı Mellanox Technologies’i satın aldığı işleme odaklanıyor.
TECHnalysis Research baş analisti Bob O’Donnell, bu soruşturmanın Nvidia üzerinde kısa vadede büyük bir etkisi olmayacağını belirtti. O’Donnell’e göre, Nvidia’nın Çin pazarındaki en gelişmiş donanım ürünleri zaten kısıtlanmış durumda. Ancak, Nvidia’nın Çin’deki satışlarının toplam gelirinin %17’sini oluşturduğu ve bu durumun uzun vadede önemli etkiler yaratabileceği vurgulanıyor.
Çin’in Nvidia’ya yönelik bu hamlesi, ABD’nin Huawei ve TikTok gibi Çinli teknoloji devlerine yönelik aldığı sert engelleme kararlarına bir yanıt olarak görülüyor.
ABD ve Çin arasındaki teknoloji gerilimi, uzun vadeli ekonomik ve teknolojik etkiler yaratma potansiyeline sahip. Bu durum, teknolojik yeniliklerin hızını yavaşlatabilir ve küresel teknoloji piyasasında belirsizliklere yol açabilir. Teknoloji şirketleri, bu belirsizlikler karşısında stratejik planlamalarını yeniden gözden geçirmeye ve yeni çözümler aramaya başladılar.
ABD ve Çin arasındaki teknoloji geriliminin nasıl sonuçlanacağı henüz belirsizliğini korusa da, bu gerilim devam ettikçe, teknoloji sektöründeki yenilikler ve küresel piyasa dinamikleri üzerinde önemli etkiler yaratmaya devam edecek gibi görünüyor. İki ülkenin bu gerilimi nasıl yöneteceği, gelecekteki teknolojik gelişmelerin ve ekonomik ilişkilerin şekillenmesinde önemli bir rol oynayacak olsa da uzun vadeli, kalıcı ekonomik ve teknolojik etkiler yaratması olası gözüküyor.
1970’lerde Çin, uluslararası üreticilerin kendi sınırları içinde mağaza açmalarına ve ucuz mal üretmelerine izin vermeye başladığında dünyanın fabrikası haline geldi. Çinli fabrikalar başlangıçta plastik oyuncaklar gibi düşük kaliteli ürünler üretiyordu, ardından Apple, Tesla ve Volkswagen gibi teknoloji devleri için kişisel bilgisayarlar, akıllı telefonlar ve otomobiller gibi daha sofistike ürünler üretmeye başladılar.
Çin endüstrileri o zamandan beri olgunlaştı: Batılı rakiplerinden daha düşük maliyetlerle büyük biletli teknoloji ürünleri üretiyorlar. Devlet sübvansiyonlarındaki milyarlarca dolar, Çin ekonomisini ileri üretimde kendi kendine yeterliliğe doğru yönlendirdi. Çin hükümetinin sanayi harcamaları, 2019 yılında tahmini 406 milyar dolar veya GSYİH’sının yüzde 2’si olarak hesaplandı, bu rakam ABD’nin o yıl sanayilerine harcadığının neredeyse beş katıydı.
Çin’in ucuz üretiminden faydalanan ekonomiler, ithalatın pazarlarını doldurabileceğinden, ticaret açıklarını genişletebileceğinden ve kendi üreticilerini kenara itebileceğinden korkuyor. 2018’den önce, Çin’in teknoloji endüstrisi mallarını etkileyen neredeyse hiçbir küresel tarife yoktu. O yıl, ABD, Başkan Donald Trump’ın Çin’i “adil olmayan” ticaret uygulamaları nedeniyle eleştirmesiyle Çin’e karşı bir ticaret savaşı başlatmıştı.
Şimdi, Trump, ikinci döne
