Türkiye Emeklilik Oranında Rekor Kırdı
Türkiye, sigortalı çalışan sayısındaki artışa rağmen, 58 ilde yıl başından bu yana emeklilik oranlarında düşüş gözlemledi. Bu düşüş, aktif çalışan sayısının emekli ve gelir alan kişi sayısına oranlanmasıyla belirlenen aktif/pasif dengesindeki bozulmadan kaynaklanıyor.
Aynı dosya üzerinden birden fazla kişinin aylık alabiliyor olması nedeniyle hem dosya sayısı hem de kişi sayısı bazında bir denge hesaplanıyor. SGK verilerine göre, aktif/pasif dengesi haziran itibarıyla 1,63’e kadar geriledi. Bu oran yıl başında 1,6’ydı.
EYT düzenlemesi, emekli sayısının hızlı bir şekilde artmasına neden oldu ve aktif/pasif dengesini daha da bozdu. EYT öncesi dönemle karşılaştırıldığında, aktif/pasif dengesinde 0,5 puanlık bir azalma görüldü.
Yüksek enflasyon nedeniyle bu yıl emekli olanlara 2025’te emekli olacak kişilere göre daha yüksek aylık bağlanacak olması, çok sayıda kişinin erken emekli olmasına neden oldu. Hükümet, aylık bağlama oranlarında geçici bir iyileştirme yapabileceğini belirtse de henüz taahhüt niteliğinde bir açıklama yapılmadı.
Aktif/pasif dengesinin bozulması, sosyal güvenlik sisteminin geleceği için endişe verici. Genellikle 1 emekliye karşılık 2 çalışanın üzerinde olunması riskin az olduğunu gösterir.
Gelecekle ilgili kaygılar, nüfusun yaş piramidine de yansıyor. Türkiye’de genç nüfus oranında durağanlık başladı ve 2030’lu yıllardan itibaren bu avantajın ortadan kalkması bekleniyor. Uzmanlar emeklilik yaşının yükseltilmesiyle sorunun çözülebileceğini savunsa da, 2008’deki düzenlemeyle uzun süre çalışmanın avantajının ortadan kalkması, çalışanların ivedilikle emekli olmalarına neden oluyor.
İller bazında incelendiğinde, 58 ilde aktif/pasif dengesinin yıl başından bu yana bozulduğu görüldü. İstihdamın yoğun olduğu illerde bu bozulma daha belirgin.
Türkiye’de 6 ilde emekli ve gelir alan kişi sayısı, çalışan kişi sayısını aştı. Bu iller Balıkesir, Çorum, Giresun, Sinop, Zonguldak ve Bartın.
