Gelir Dağılımının Bozulması Kredi Kartlarına Yansıdı
Son dönemde uygulanan ekonomi politikaları, gelir dağılımını bozmuş ve bu durum kredi kartlarında kendini göstermiştir. Durumu düzeltmek için ekonomi yönetimi, bu alanda önlem alma kararı aldı.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) ve Merkez Bankası, kredi kartlarına yönelik düzenlemeler yaptı. BDDK, henüz asgari kart borcunu ödemekte zorlanan ve borcunu bir aydan fazla ödeyemeyenler için 60 aylık yapılandırma olanağı tanıdı.
Merkez Bankası ise faiz oranını bakiyeye göre farklılaştırdı. Böylece bakiye arttıkça faiz de artacak. Yüksek oranda borç bakiyesi olanlarda kart faizi bakiyeye göre artacak ve en yüksek tutarda aylık referans orandan 1,6 puan fazla olacak.
Batık Borçlarda Hızlı Artış
Bu düzenlemelerin neden yapıldığını anlamak için öncelikle kart borcunu ödemekte zorlananlara bakalım. BDDK istatistiklerine göre, dar gelirliler son dönemde borç ödemekte zorlanıyor ve kredi kartı batık hızı son bir ayda %20’ye ulaşmış durumda. Ödenemeyen kart borcu son bir ayda yaklaşık 6 milyar lira artarak 31 milyardan 37 milyara çıktı.
Batık kart borcundaki artış hızının ilk kez %20’ye dayandığı ve bunun hızla arttığını gösteriyor. Bu nedenle alınan önlemin, borcunu ödeyemeyen vatandaşları rahatlatmayı amaçladığı anlaşılıyor. BDDK’nın aldığı karar, halihazırda borçları gecikmiş bireylerin bu sıkılaştırıcı politikadan en az ölçüde etkilenmesini amaçlıyor.
Zenginlere Yönelik Önlem
Merkez Bankası düzenlemesi ise kartı çok harcayanlara yönelik. Bu kesim, kart kullananların %9’unu oluşturmasına rağmen, harcamanın %50’sini gerçekleştiriyor. Merkez Bankası uzmanları, Merkez’in Güncesi yayın organında verdikleri bilgiye göre, 28 milyon aktif kart kullanıcısının yaklaşık yarısı (14 milyon kişi) 25 bin TL’nin altında bakiyeye sahip. Tutarlar yükseldikçe kişi sayısının gerilediği ve 150 bin TL’nin üzerinde borcu bulunan kullanıcı sayısının toplam içerisindeki payının %9 olduğu görülüyor. Ancak bu grubun toplam borç tutarı içerisindeki payı %50’yi aşıyor.
Merkez Bankası, kredi kartı azami akdi faizlerinde bakiyeye göre farklılaşmaya giderek kredi kartı borçluluğunu azaltmayı teşvik ediyor ve iç talepteki dengelenmeye katkı sağlıyor.
Yüksek gelirli bireylerin kredi kartı bakiyelerinin büyümesini sıkılaştırıcı bir etki yaratması bekleniyor.
Sonuç olarak, her iki düzenleme de son yıllardaki ekonomik gelişmelerin gelir dağılımını ne kadar bozduğunu ortaya koyuyor. Dar gelirliler kart borcunu ödeyemez hale gelirken, geliri artan zenginler kartı bir ödeme aracı olarak kullanarak talebi ve enflasyonu körüklüyorlar.
