Zamda şampiyonluğa hızda ve yatırımda kümeye oynuyorlar

Türkiye’de Mobil İnternet Sorunları: Yavaş Hızlar ve Yetersiz Altyapı

Son günlerde operatörlerin taahhüt yenileyen abonelerine yaptıkları yüzde 200-300 aralığındaki zamlar, gündemde. Zamların yanı sıra alınan hizmetin kalitesi de tartışılıyor. Türkiye’deki mobil internet bağlantı hızlarında dünya sıralamasında 111. sırada yer alıyoruz. Türkiye’nin 42,90 mbps’lik hızına sahip genişbant internet hızının 94 mbps’lik küresel ortalamanın çok altında kalıyor.

Mobil İnternet Hızlarında Ülkeler Sıralaması:
Speedtest.net verilerine göre, mobil internet hızları bakımından en iyi 10 ülke sırasıyla şöyle:

• Birleşik Arap Emirlikleri (398,51 mbps)
• Katar (344,34 mbps)
• Kuveyt (297,62 mbps)
• Umman (265,62 mbps)
• Amerika Birleşik Devletleri (242,27 mbps)
• Danimarka (219,23 mbps)
• İzlanda (213,98 mbps)
• İsrail (206,42 mbps)
• İspanya (205,17 mbps)
• İsviçre (203,50 mbps)

Ülkeler Sıralamasında Türkiye:
Türkiye, mobil internet hızlarında 111. sırada yer alıyor. 46,37 mbps’lik hızıyla Türkiye, OECD ortalamasının (74,87 mbps) ve AB ortalamasının (55,82 mbps) çok altında kalıyor.

Hızların Ardındaki Nedenler:
Mobil internet hızlarının yavaş olmasının arkasında çeşitli faktörler bulunuyor:

• Yetersiz Altyapı: Özellikle sabit hatlardaki yavaş internetin en önemli sebeplerinden birisi yetersiz altyapı olarak gösteriliyor. Vodafone Türkiye’nin geçtiğimiz aylarda yayımladığı “Dijitalleşme Yolunda Sabit Genişbant Politikaları” raporunda yer alan bilgilere göre 90 ülkenin değerlendirildiği fiber gelişmişlik endeksinde Türkiye 50. sırada yer alıyor. Türkiye’nin Güney Kore ile aynı yoğunluğa ulaşması için fiber hattını yaklaşık 4 katına çıkararak 2 milyon kilometreye çıkarması gerekiyor. Kişi başına düşen fiber kablo bakımından Çin’i yakalaması için ise fiber hattını 7 katına çıkarması lazım.
• Yüksek Abone Sayısı: Türkiye’de mobil abone sayısının yüksek olması da hızların düşmesinde etkili oluyor. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre ülkemizde 86 milyon mobil abone bulunuyor. Bu abone yoğunluğu, baz istasyonlarına gelen talebin artmasına neden oluyor.
• Sınırlı Bant Genişliği: Mobil internet hızları, mevcut bant genişliğine bağlı olarak da değişiklik gösteriyor. Türkiye’deki operatörler, artan veri trafiğini karşılamak için yeterli bant genişliği yatırımı yapamıyor.

Altyapının Yetersizliği:
Türkiye’de fiber optik altyapısı Avrupa Birliği (AB) ve Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ülkelerine kıyasla oldukça yetersiz. AB ve OECD ülkelerinde fiber optik altyapı uzunluğu 100 nüfusa oranla 1.100 km iken, Türkiye’de rakam 60 km’de kalıyor.

Operatörlerin Yatırım Oranları:
Peki operatörler bu durumu düzeltmek için ne kadar uğraşıyor? Aşağıdaki tabloda Turkcell, Vodafone ve Türk Telekom’un yıllara göre toplam gelirleri ile gerçekleştirdikleri yatırımlar yer alıyor.

• Turkcell: 2008-2024/1 döneminde toplam 170,991 milyar TL gelir elde eden Turkcell, bu dönemde 41,191 milyar TL yatırım yaptı.
• Vodafone: 2008-2024/1 döneminde toplam 95,220 milyar TL gelir elde eden Vodafone, bu dönemde 22,253 milyar TL yatırım yaptı.
• Türk Telekom: 2008-2024/1 döneminde toplam 67,221 milyar TL gelir elde eden Türk Telekom, bu dönemde 14,984 milyar TL yatırım yaptı.

Düşük Yatırım Oranları:
Tablodan da görüleceği üzere, operatörlerin yatırım oranları oldukça düşük. 17 yıllık dönemde yatırıma ortalama yüzde 21,5’lik bir oran ayrıldığı görülüyor. Yıllara göre ortalama dolar kuru hesaba katıldığında firmalar 2008-2024 ilk çeyrek arasında toplam 36 milyar 629 milyon dolar yatırım yapmış.

Diğer Ülkelerle Karşılaştırma:
Türkiye’deki yatırım oranları diğer ülkelerle karşılaştırıldığında oldukça düşük kalıyor. Örneğin Almanya ve Fransa’da sırasıyla yılda ortalama 14 ve 15 milyar dolarlık telekom yatırımı gerçekleştiriliyor.

Türkiye’de mobil internet hızlarının yavaş olmasının ve altyapının yetersiz olmasının arkasında çeşitli faktörler bulunuyor. Bu sorunların çözümü için operatörlerin yatırımlarını artırması, devlet tarafından gerekli altyapının oluşturulması ve düzenlemelerin iyileştirilmesi gerekiyor. Aksi takdirde Türkiye, mobil internet konusunda uluslararası alanda geri kalmaya devam edecek.