Jamais vu, tanıdık bir yüzün, yerin veya kelimenin birden yabancı ve gerçek dışı geldiği bir durumdur. Beynimizin aşinalığı algılama şeklindeki bir hatadan kaynaklanır.
Psikologlar, jamais vu’yu kelimeleri defalarca yazdırarak incelediler. Katılımcıların çoğu, kelimelerin anlamlarını kaybettiğini ve tuhaf hissetmeye başladıklarını bildirdi.
Tekrarladıkça, katılımcılar sadece anlamlarını değil, aynı zamanda garip bir kontrol kaybı hissi de yaşadılar. Bu, beynimizin tekrarlayan görevlerde “sıfırlama” yapması gerektiğini gösteriyor.
Jamais vu, takıntılı düşünce ve davranışlar içeren obsesif-kompulsif bozuklukla bağlantılı olabilir. Bu bozukluğu olan kişiler, eylemlerinin anlamını sorgulamaya başlayabilirler.
Jamais vu yeni bir keşif değil. Ancak modern psikolojide göz ardı edilmişti. Yakın zamanda yapılan araştırmalar, bu fenomenin daha iyi anlaşılmasına yardımcı oluyor.
Jamais vu üzerine yapılan bu çalışma, 2023 Ig Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazandı. Ig Nobel ödülleri, sıra dışı ve eğlenceli bilimsel çalışmalara veriliyor.
