Geleceğin Enerjisinde Kritik Minerallerin Rolü
İstanbul Hilton Bomonti Oteli’nde düzenlenen Türkiye Enerji Zirvesi’nde, TOBB Türkiye Madencilik Meclisi Başkanı ve TETHYS: Trans Eurasian Gateway Yönetim Kurulu Üyesi İbrahim Halil Kırşan, yenilenebilir enerji devriminin küresel etkilerini ve Türkiye’nin bu dönüşümdeki stratejik rolünü ele aldı.
Kırşan, enerji kullanımındaki değişimleri tarihi bir perspektifle değerlendirerek hidrokarbon kaynaklarının hızla yerini yenilenebilir kaynaklara bıraktığını belirtti. Ancak bu geçişin kritik minerallere erişim ve sürdürülebilir yönetimlerine bağlı olduğuna dikkat çekti.
Yenilenebilir enerji teknolojilerinin, başta lityum, kobalt, nikel ve nadir toprak elementleri olmak üzere kritik minerallere bağımlı olduğunu vurgulayan Kırşan, bu minerallerin enerji geçiş sürecinin yapı taşları olduğunu söyledi.
Türkiye’nin madencilik sektöründe küresel standartlara uyum sağlamasının finansal kaynaklara erişim ve sürdürülebilir yatırımlar açısından büyük önem taşıdığını belirten Kırşan, şirketlerin ve kamu kurumlarının hızlı bir uyum sürecine girmesi gerektiğini vurguladı.
2027-2028 yıllarında devreye girecek dijital ürün pasaportları, taksonomi düzenlemeleri ve sürdürülebilirlik kriterlerinin ithalat ve ihracat süreçlerini doğrudan etkileyeceğini söyleyen Kırşan, madencilik sektöründeki şirketlerin uluslararası standartlara hızla uyum sağlamaları gerektiğini ifade etti.
Dünya genelindeki kritik mineral rezervlerinin farklı coğrafyalara yayılmış olmasına rağmen üretim ve teknoloji alanında Çin’in lider konumda olduğunu ve Batılı ülkelerin bunu bir milli güvenlik meselesi olarak ele aldığını dile getiren Kırşan, ABD ve Avrupa Birliği’nin Türkiye ve Orta Asya gibi maden zengini ülkelerle stratejik işbirliklerini güçlendirmek için planlar yaptığını söyledi.
Kırşan, Türkiye’de kritik mineraller konusunda öncü bir rol üstlenen TETHYS’in, Avrupa Komisyonu’nun istisnai kararıyla Avrupa Hammadde Teknoloji Enstitüsü Bölgesel Merkezi olarak tanındığını ve bu alanda ilk ve tek kuruluş olduğunu vurguladı. TETHYS’in Avrupa Komisyonu ile yaptığı stratejik işbirliği anlaşması sayesinde Türkiye’nin yanı sıra Kazakistan, Özbekistan ve Azerbaycan’daki kritik mineral zenginliklerinin ekonomiye kazandırılacağını belirtti.
Türkiye’nin zengin maden çeşitliliği, genç iş gücü, lojistik avantajları ve coğrafi konumunun küresel madencilik ekosistemindeki yerini güçlendirdiğini söyleyen Kırşan, kritik minerallerin sorumlu madencilik ilkeleriyle üretilerek temiz enerjiye geçişte kullanılması gerektiğini ifade etti.
Kırşan’ın konuşması, Türkiye’nin kritik mineraller konusunda atması gereken adımları net bir şekilde ortaya koyarak, küresel enerji dönüşümündeki stratejik konumunu güçlendirmek için bir yol haritası sundu. “Dünya hızla değişen bir enerji paradigmasının eşiğinde. Türkiye, kritik mineralleri ve stratejik konumuyla bu değişimin merkezinde yer alabilir” diyerek ülkemiz ve bölge için büyük bir vizyon çizdi.
