Beynin Film İzlerken Etkinleşen Ağları
Massachusetts Teknoloji Enstitüsü araştırmacıları, “Başlangıç”, “Evde Tek Başına” ve “Erin Brokovich” gibi filmleri izleyen katılımcıların beyin aktivitelerini inceledi. Bu şekilde, film izleme sırasında beynin aktifleşen ağlarını inceleyerek en ayrıntılı işlevsel beyin haritasını çıkardılar.
Araştırma, filmlerde geçen karmaşık rüya dünyalarının keşfedildiği veya tanıdık yüzlerin görüldüğü sahnelerde beynin farklı bölgelerinin hangi işlevler için harekete geçtiğini ortaya koydu.
Çalışmanın baş yazarı Reza Rajimehr, bu araştırmanın beynin farklı ağlarının “doğal koşullar altında” nasıl çalıştığını gösteren ilk çalışmalardan biri olduğunu belirtti. Önceki beyin haritalama çalışmaları genellikle beynin “dinlenme” durumundayken gerçekleştiriliyordu. Ancak bazı beyin ağları yalnızca dış uyarıcılar olduğunda harekete geçebiliyor.
Araştırmacılar, insan beyin ağlarını ayrıntılı olarak haritalamak için 176 genç yetişkinin film izlerken kaydedilen beyin görüntülerini kullandı. Katılımcılar, çeşitli bağımsız yapımlar ve Hollywood filmlerinden 60 dakikalık kısa sahneler izlediler. İşlevsel MRI (fMRI) cihazı, beyindeki aktif bölgelere giden kan akışını takip ederek hangi bölgenin ne zaman aktif olduğunu belirledi.
Araştırma, film izlemenin beynin birçok farklı bölgesini uyaran zengin bir uyarıcı olduğunu ortaya koydu. Ancak her birey film izlerken farklı tepki veriyor. Araştırmacılar, beyin aktivitelerini katılımcılar arasında ortalayarak ortak beyin ağlarını tespit ettiler.
Sonuç olarak, film izlerken beynin 24 farklı ağının aktif hale geldiği gözlemlendi. Bu ağlar, yüz tanıma, sosyal etkileşimleri izleme ve bilinen yerleri tanıma gibi bilişsel süreçlerle ilişkilendirildi.
Araştırmacılar, ayrıca beyin ağları arasında ters bir ilişki olduğunu keşfettiler. Karmaşık planların yapıldığı sahnelerde planlama ve karar verme alanları aktifken, sohbet sahnelerinde dil işleme bölgeleri devreye giriyor.
Sahneler sona erdiğinde, yönetici kontrol ağlarında aktivite artışı gözlemlendi. Bu anlarda beyin, sahneleri hatırlamak için hafıza ağlarını etkinleştiriyor olabilir.
Bu işlevsel harita, sağlıklı bireylerin ve şizofreni veya otizm gibi rahatsızlıkları olan kişilerin beyin organizasyonunu anlamaya yardımcı olabilir. Film yapımcılarına da daha etkileyici içerikler üretme konusunda ipuçları sağlayabilir.
