Beyin Temizleme Sistemi Yaşlanmayla Bozuluyor
Sağlıklı beyinlerde, sinir hücreleri arasındaki iletişimin ardından oluşan atık proteinler, beyin-omurilik sıvısıyla düzenli olarak temizleniyor. Ancak Alzheimer ve Parkinson gibi hastalıklarda bu temizlik mekanizması bozuluyor ve zararlı proteinler birikerek sinir hücrelerine zarar veri veriyor.
2012’de yapılan bir araştırma, beyin-omurilik sıvısını beyindeki atıkları temizleyerek lenfatik sisteme taşıyan “glifatik sistem” adlı bir mekanizmayı ortaya çıkardı. Bu sistemin önemli bir parçası olan lenfanjion damarları, boyunda bulunan ve beyin-omurilik sıvısını lenfatik sisteme iten ufak pompalar gibi davranıyor.
Yeni bir araştırma, bu pompaların etkinliğinin yaşlandıkça azaldığını ve bunun da beyinde atık birikmesine yol açtığını gösterdi.
Doğum İlacıyla Beyin Temizliği
Araştırmacılar, yaşlı farelerde bu pompaları yeniden etkinleştirmek için hamilelerde doğum başlatmak için kullanılan bir ilaç kullandılar. Sonuçlar umut vericiydi. İlaç tedavisi gören farelerde, lenfanjion damarları genç farelerdeki gibi çalıştı. Bu da beyin-omurilik sıvısının daha etkili bir şekilde temizlenmesini sağladı.
Bu buluş, Alzheimer ve Parkinson gibi hastalıkların tedavisinde yeni bir yol açabilir. Özellikle de güvenli olduğu bilinen bir ilacın kullanılması, bu yöntemin insanlarda denenmesini kolaylaştırıyor.
Rochester Üniversitesi’nden araştırmanın ortak yazarı Douglas Kelley, bu damarların cilt yüzeyine yakın olması sayesinde müdahale için uygun hedefler olduğunu belirtiyor. Kelley, bu yaklaşımın diğer tedavilerle birleştirildiğinde bu hastalıklar için yeni umutlar sunabileceğini vurguluyor.
Geleceğe Yönelik Çalışmalar
Elde edilen sonuçlar heyecan verici olsa da bu yöntemin insanlarda da aynı etkiyi gösterip göstermeyeceğini kesin olarak söylemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var. Bilim insanları, bu yeni keşfin ışığında nörodejeneratif hastalıkların tedavisi için yeni yollar aramaya devam ediyorlar.
