Yucatan’ın Gizemli Balıkçılık Ağı
Belize’nin engin iç sulak alanlarında, Yucatan Yarımadası üzerinde yapılan hava incelemesi, insanlığın 4.000 yıl önce inşa ettiği devasa bir balıkçılık ağını ortaya çıkardı. Bu karmaşık kanal ve havuz sistemleri, 42 kilometrekareyi kaplıyor ve bölgeyi devasa bir balık tuzağına dönüştürüyor.
Maya’dan Eski Bir Yapı
Arkeologların karbon tarihleme analizi, kanalların Maya Uygarlığı’ndan yaklaşık 700 yıl önce, MÖ 2000 ile MS 200 arasında kullanıldığını gösterdi. New Hampshire Üniversitesi’nden antropolog Eleanor Harrison-Buck, “Bu yapıların Maya’dan önce inşa edildiğini görmek bizi şaşırttı” ifadelerini kullandı.
Harrison-Buck ve ekibi, kanalların bölgedeki geç Arkaik dönemin avcı-toplayıcı balıkçı grupları tarafından yapılmış olabileceğine inanıyor. Science Advances dergisinde yayınlanan çalışmaya göre, kuraklık dönemlerinde toplulukları beslemek için tasarlanmış olabilirler. Araştırmacılar, bu balıkçılık ağının yılda 15.000 kişiyi besleyebilecek kadar balık avlayabildiğini tahmin ediyor.
Balıkçılık Tarımdan Önce Mi?
Araştırmacılar, bu ölçekte balık avcılığının Maya Uygarlığı’nın temellerinden biri olabileceğini savunuyor. Harrison-Buck, “Mesoamerika’da genellikle tarımı uygarlığın itici gücü olarak görüyoruz, ancak bu çalışma kitlesel su ürünleri hasadının da önemli bir rol oynadığını gösteriyor” dedi.
Yoğun bitki örtüsü ve ulaşım zorluğu nedeniyle bu yapılar uzun yıllar fark edilmedi. Ancak drone görüntüleri ve Google Earth uydu verileri, kanalların ve balık havuzlarının daha net bir şekilde incelenmesini sağladı.
Maya Dönemine Yeni Bir Bakış
Kanallar daha önce tarım alanı olarak yorumlanmış olsa da, mısır poleni veya diğer tarım kanıtlarına rastlanmadı. Araştırmacılar, bu su yollarını Kolomb öncesi balık tuzaklarına benzetiyor. Islak sezonda balıkların üremek için kullandığı havuzlar, kurak sezonda sular çekildiğinde balıkların toplanmasını sağlıyordu.
Harrison-Buck ve ekibi, bu sulak alan sistemlerinin avcı-toplayıcı toplumların yerleşik bir hayata geçmelerine olanak tanıdığını düşünüyor. Kurutulmuş, tuzlanmış ve tütsülenmiş balıkların uzun süre saklanabilmesi, büyük toplulukların varlığını sürdürmesine yardımcı olmuş olabilir.
Belize’deki bu keşif, tarım odaklı uygarlık görüşüne meydan okuyor ve su kaynaklarının eski toplumlar için ne kadar hayati olduğunu vurguluyor. Harrison-Buck ve ekibi, bu yapıların tam tarihini ve işlevini daha iyi anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor.
