Başlık: Yeni Anayasa Tartışmaları: Değiştirilemez Maddeler Masada
Giriş:
2024 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde yeni bir anayasa tartışılması gündeme geldi. Ancak Meclisin aritmetiği, herhangi bir partinin veya siyasi bloğun anayasayı değiştirecek çoğunluğu sağlamasına izin vermiyor. Bu durum, uzlaşma arayışını zorunlu kılıyor.
İlk Tartışma: Değiştirilemez Maddeler
Tartışmalar, HÜDA PAR Genel Başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu’nun 12 Eylül’deki televizyon açıklamasıyla başladı. Yapıcıoğlu, değiştirilemez anayasa maddelerinin hukuki veya siyasi açıdan doğru olmadığını savundu. Bu açıklama, muhalefetten sert tepkilere yol açarken, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve AK Parti yetkilileri anayasanın ilk dört maddesiyle ilgili sorunlarının olmadığını belirttiler.
İkinci Tartışma: Üçüncü Madde
Bir ay sonra, TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş’un açıklamaları yeni bir tartışma konusunu gündeme getirdi. Kurtulmuş, 10 Eylül’deki Gazi Üniversitesi konuşmasında, “devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğü” ifadesinin değişmesi gerektiğini söyledi. Bunun üzerine muhalefet, sanatçılar ve toplumun farklı kesimlerinden eleştiriler yükseldi.
Muhalefetin Tutumu
CHP Genel Başkanı Özgür Özel, Kurtulmuş’un açıklamalarının Türkiye’nin temel değerlerine saldırı olduğunu ifade etti. İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener ve Eski CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu da benzer açıklamalarda bulunarak ilk dört anayasa maddesinin tartışmaya açık olmadığını vurguladılar.
Hükümetin Tutumu
Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mehmet Uçum, Kurtulmuş’un açıklamalarına karşı çıktı ve “devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğü” ifadesinin anayasal açıdan doğru olduğunu savundu. Adalet Bakanı Yılmaz Tunç ise Kurtulmuş’un açıklamalarının bağlamından koparıldığını ve Meclis Başkanı’nın ilk dört anayasa maddesinin tartışılabileceğini kastetmediğini belirtti.
Kurtulmuş’un Cevabı
Kurtulmuş, İslam İşbirliği Teşkilatı Parlamento Birliği toplantısı sonrasında yaptığı açıklamada, ilk dört anayasa maddesiyle ilgili bir tartışma başlatılmasının sürece zarar vereceğini söyledi. Üçüncü Madde ile ilgili herhangi bir tartışma gündemde olmadığını belirterek, farklı bir algı yaratılmaya çalışıldığını ifade etti.
