Türkiye Diyabet Vakfı’nın “14 Kasım Şekersiz Gün” Çağrısı
Türkiye Diyabet Vakfı, 14 Kasım Dünya Diyabet Günü’nü “14 Kasım Şekersiz Gün” olarak ilan etti. Vakıf, “Sağlığımızı korumak için şeker yemiyoruz” ve “Diyabetlilerin yanında olmak için şeker yemiyoruz” diyerek 14 Kasım’da insanları şeker tüketmemeye çağırdı.
Diyabet Nedir?
Diyabet, vücutta pankreas bezinin yeterince insülin hormonu üretmediği veya ürettiği insülinin etkili bir şekilde kullanılamaması sonucu gelişen ve ömür boyu süren bir hastalıktır. Bu durumda kişi, yediği besinlerden kana geçen şekeri (glukoz) kullanamaz ve kan şekeri yükselir (hiperglisemi).
Diyabet Nasıl Anlaşılır?
Bir kişinin diyabetli olup olmadığı Açlık Kan Şekeri (AKŞ) ölçümü veya Oral Glikoz Tolerans Testi (OGTT) yapılarak belirlenir. AKŞ ölçümü 100-125 mg/dl ise gizli şeker (pre-diyabet) belirtisidir. AKŞ ölçüm sonucunun 126 mg/dl veya daha fazla olması diyabetin varlığını gösterir.
OGTT’de glikozdan zengin sıvı aldıktan 2 saat sonraki kan şekeri değeri önemlidir. İkinci saat kan şekeri ölçümü 140-199 mg/dl ise gizli şeker, 200 mg/dl veya daha yüksek ise diyabet tanısı konulur.
Tip 1 Diyabet Belirtileri
Tip 1 diyabet hastalığının belirtileri şunlardır:
Vücutta insülin yapılamadığında, insülin hormonunun normalde sorumluluğundaki işlevler yerine getirilemez. Yani glikoz hücreler tarafından enerji olarak kullanılamaz ve kanda birikir. Belirli bir seviyeden sonra böbrekler idrar yoluyla şekeri atmaya başlar. İdrarla atılan şeker beraberinde suyu da sürükleyeceğinden kişi çok ve sık idrara çıkar.
İdrarla aşırı su kaybedilince aşırı su içme ihtiyacı duyulur. Alınan gıdalardan yararlanamayan vücut hücreleri enerji kaynağı olarak depolardaki yağları kullanmaya başlar ve kişi zayıflar.
Ketoasidoz Tehlikesi
Bu belirtilerin ortaya çıkması için gereken süre, pankreas bezindeki beta hücrelerindeki hasarın miktarına ve hızına bağlıdır. Hasar haftalar, aylar hatta yıllar boyunca sürebilir. Hasarın hızlı ve kısa sürede tamamlanması durumunda vücut enerji ihtiyacı için kendi proteinlerini ve yağlarını kullanmak zorunda kalır.
Özellikle yağların aşırı yıkımı sonucu oluşan keton cisimleri adı verilen son ürünler vücut için zararlı atıklardır ve vücutta birikerek ketoasidoz adı verilen acil bir tabloya yol açarlar. Ketoasidozun belirtileri şunlardır:
Böyle bir durumda derhal acil olarak hastaneye başvurmak gerekir.
